​​​​​​​به گزارش زریان موکریان ، زندگی نامه ی سید محمد صفایی خواننده شهیر منطقه هه وشار بیشتر یک تراژدی است . تراژدی که سید محمد صفایی که درویشی در خدمت مشایخ بود را به یک خواننده بزمی و شاد تبدیل می کند.

گویند سید محمد صفایی درویش یکی از مشایخ مشهور منطقه کردستان بوده و مریدی شیخ را به جان خریده و در مجالس عارفانه شیخ و در جلسات خانقاه دفی را که شیخیش به او هدیه داده را کوک می کرده و با صدای زیبایش جلسات عارفانه را با مناجات هایش گرم و پر شور می کرده است.

اما بزم های عارفانه محمد را از عشق زمینی غافل نمی کند وی عاشق دختر زیبارویی به نام شریفه می شود و بعد از آنکه سال ها این عشق را در دل خود پنهان می کند روزی عزم خود را جزم می کند و شیخی که محمد مریدی وی را می کرد را می سپارد تا برایش به خواستگاری شریفه برود اما شیخ که زیبایی شریفه را یم بیند او را برای خود خواستگاری می کند و خانواده دختر نیز به دلیل شهرت و نفوذ و ثروت شیخ دختر را به وی می دهند و سید محمد صفایی بی نوا را ناکام می کنند.

سید محمد به سبب تنفری که از شیخ پیدا می کند لباس درویشی از بر می کند و ترک دیار می کند و با همان دفی که شیخ به او هدیه داده است خالق شادی مجالس بزم و عروسی می شود و خود در یکی از آوازهایش می گوید:

‎ڕیشەكەم تاشی پرچەكەم لەبێخ

‎بەرماڵ و تەزبیحم ناردەوە بۆ شێخ

‎وتم یا شێخ گیان من تۆبە ناكەم

‎بەڵكو تا جوانم یەكێك پەیاكەم

کوردپیدیا در خصوص بیوگرافی سید محمد صفایی نوشته است:

هونەرمەند محەمەد ئەحمەدی ناسراو بە “سەیدمحەمەدسەفایی “ساڵی 1311 هەتاوی لە گوندی “بلووز″ی سەفاخانەی ناوچەی هەوشار لە دایک بوە نەخوێندەوار بوەو لە ژیانی دا سێ ژنی هێناوە ماوەی چوار ساڵ لە کوردستانی عێراق ژیاوە کە لە گەڵ هونەرمەند حەسەن زیرەک پێکەوە لە خانوویەکدا کرێنشین بون لە شاری تیکاب و لە شاری سایین قەڵاو بۆکان و لە شاری سەقز ژیاوە کە ئیستەیش بنەماڵەکەی لە شاری سەقز نیشتەجێن.
هونەرمەند سەیدمحەمەدسەفایی گەلێ گۆرانی لە کۆڕوکۆبوونەوەکان و نێو ماڵ و دیوەخانەکانی ناوچەکانی هەوەتوو وتیلەکۆ وهەوشار تۆمار کرد کە لە شایی گۆڤەندان وبۆنەو موناسبەتە مللیەکان دا هەمووجارێ بە کەڵک وەرگرتن لە گۆرانی یەکانی سەیدمحەمەد یادوبیرەوەری رێزدەگرن، سەیدمحەمەد لەگەڵ گۆرانی یەکانیدا بەردەوام فولکلۆرو داب ونەریتە کۆمەڵایەتیەکانی ناوچەکەی خۆیشی بەتایبەت لە بواری جل وبەرگ وزاراوەی هەرواپاراستوە و شەستەوشەقامە وشکارۆکانی شاروشارستانیەت نەیتوانی سۆرانی سپی و شاڵی سەوزو رەشتیەکەی پێ بگۆڕێت.
گۆرانی یەکانی سەید محەمەدسەفایی زۆربەیان فلکلورن ولە زیندووراگرتنی بەرهەمی فولکلۆری گۆرانی کوردی دا دەستێکی باڵای هەبوە. هەتا بە ئێستە بە نەشەترین وبەزمی ترین گۆرانی بێژی ناوچەکە بوە کە ئەو بەرهەمە تۆمارکراوانەی کە ئێستە لە بەردەست دایە نموونەی زیندووی ئەو کەیف خۆشی وبەشارەتەی نێو فەزای گۆرانی یەکانی ئەو هونەرمەندەن. سەید محەمەد زۆرتر هەر بە ئامێری دەفەکەی خۆی گۆرانی یەکانی رازاوەتر ئەکرد چەندجارێکیش لە گەڵ هونەرمەندان رەشید فەیزنژاد، رەسووڵ میرزاپوور، فەردین تاهیری، عەلی عابدی و عووسمانە سوور گۆرانی یان تۆمارکردوە…..
بە داخەوە ئەم هونەرمەندەی دەڤەری سەقز ساڵی 1373 هەتاوی نەخۆشی شێرپەنجەی پیا ئەپێچێ ولە رێکەوتی 08-09-1374 هەتاوی کۆچی دوایی کردو لە شاری سەقز لە گۆڕستانی شاناز لە نێو خەم وپەژارەی کەس وکاری وشەیدایانی گۆرانی یەکانی سەیدمحەمەدسەفایی ئەسپەردەی خاک کرا.

منبع: زریان موکریان